طراحی رابط کاربری (UI): تعریف، اصول پایه و بهترین روش‌ها

4.0 () 1 ماه قبل 9 دقیقه

رابط کاربری چیست؟

در دنیایی که تکنولوژی روز به روز در زندگی روزمره ما بیشتر نفوذ می‌کند، مفهوم رابط کاربری (UI) اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و نقش مهمی در تعامل بین انسان و ماشین ایفا می‌کند. رابط کاربری شامل تمام جنبه‌هایی است که به کاربران اجازه می‌دهد با نرم‌افزارها تعامل داشته باشند، از رابط‌های گرافیکی گرفته تا عناصر طراحی مورد استفاده.

در این مقاله، شما با مفهوم رابط کاربری، وظایف، ویژگی‌ها و اصولی که پایه و اساس طراحی مؤثر را تشکیل می‌دهند، آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب: 

رابط کاربری چیست؟

طراحی رابط کاربری (UI) اولین چیزی است که هنگام استفاده از یک اپلیکیشن یا بازدید از یک وب‌سایت با آن مواجه می‌شوید. طراحی UI مسئول ظاهر، تعاملات، قابلیت استفاده، رفتار و احساس کلی یک محصول است. طراحی خوب UI می‌تواند تعیین کند که آیا کاربر تجربه‌ای مثبت از محصول خواهد داشت یا خیر، بنابراین آشنایی با بهترین روش‌های طراحی UI برای شرکت‌ها و خالقان بسیار ضروری است.

  • UI می‌تواند شامل نمایشگر صفحه، کیبورد، ماوس و نمایشگر دسکتاپ باشد.
  • علاوه بر این، UI روش تعامل کاربران با برنامه‌ها یا وب‌سایت‌ها نیز هست.
  • رابط کاربری واسطه‌ای بین کاربر و سیستم است که تبادل اطلاعات از سیستم به کاربر و بالعکس را آسان می‌کند.
  • مهم است بدانیم که رابط کاربری (UI) در زمینه وب‌سایت‌ها و برنامه‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
  • یک رابط کاربری مؤثر و کارآمد کلید ارائه تجربه کاربری (UX) رضایت‌بخش است.
  • علاوه بر این، یک رابط کاربری خوب می‌تواند به صورت یک طراحی ساده، با استفاده از فونت‌های جذاب و قابل فهم تعریف شود.
  • یک رابط کاربری خوب باید تجربه‌ای ساده و قابل درک برای کاربران خود ایجاد کند.
  • طراحی ساده نه تنها ناوبری و تعامل را آسان می‌کند بلکه وضوح اطلاعات ارائه شده را نیز افزایش می‌دهد.

بنابراین، مفهوم کلی این است که راحتی کاربران را هنگام استفاده از برنامه‌ها یا وب‌سایت‌هایی که ارائه می‌دهیم، فراهم کنیم. رابط کاربری شامل چهار جزء اصلی زیر است:

  • اجزای ناوبری (Navigational elements)

اجزای ناوبری به کاربران کمک می‌کنند تا در یک رابط حرکت کنند. مثال‌هایی از این اجزا شامل نوارهای اسلاید، فیلدهای جستجو و فلش‌های بازگشت هستند.

  • کنترل‌های ورودی (Input controls) 

عناصر موجود در صفحه که به کاربران امکان وارد کردن اطلاعات را می‌دهند، کنترل‌های ورودی نامیده می‌شوند. دکمه‌ها، چک‌باکس‌ها و فیلدهای متنی نمونه‌هایی از این کنترل‌ها هستند.

  • اجزای اطلاعاتی (Informational components) 

اجزای اطلاعاتی برای انتقال اطلاعات به کاربر استفاده می‌شوند. یک نوار وضعیت زیر ویدئو یا آموزش، نمونه‌ای از یک جزء اطلاعاتی است.

  • کانتینرها (Containers) 

کانتینرها محتوا را به بخش‌های قابل هضم سازمان‌دهی می‌کنند. به جای فهرست کردن هر زیرعنوان زیر یک تب، می‌توان از عنصری مانند منوی آکاردئونی استفاده کرد تا محتوا را پنهان یا نشان دهد.
 

نقش رابط کاربری

رابط کاربری در عصر دیجیتال کنونی نقش حیاتی ایفا می‌کند. اجزای UI برای فرآیند ایجاد وب‌سایت ضروری هستند.

نقش‌های رابط کاربری چیست؟ در اینجا برخی از جنبه‌های اساسی که اهمیت UI برای وب‌سایت‌ها یا برنامه‌ها را نشان می‌دهند، آمده است:
 

1. بهبود تجربه کاربری

رابط کاربری نقش حیاتی در بهینه‌سازی تجربه کاربری دارد. هنگام طراحی رابط، نه تنها جنبه‌های زیبایی‌شناسی بلکه دیدگاه کاربر نیز در نظر گرفته می‌شود.

UI خوب باید جنبه‌های تجربه کاربری (UX) را در نظر بگیرد و اطمینان حاصل کند که وب‌سایت ترافیک یا بازدیدکنندگان خود را از دست نمی‌دهد.
 

2. افزایش ترافیک 

UI یکی از عواملی است که می‌تواند تعداد بازدیدکنندگان یک وب‌سایت یا برنامه را تعیین کند. اگر می‌خواهید ترافیک وب‌سایت خود را افزایش دهید، باید به جنبه‌های UI توجه کنید.
 

3. تقویت برندینگ

UI می‌تواند بر کیفیت برندینگ نیز تأثیر بگذارد. طراحی UI ارزش‌های برند یا محصول شرکت را منعکس می‌کند.

استفاده از عناصر UI بر اساس ویژگی‌های شرکت می‌تواند به بهبود آگاهی از برند کمک کند.
 

وظایف رابط کاربری

  • رابط کاربری نقش مهمی در برآورده کردن انتظارات کاربران و اطمینان از عملکرد بهینه در وب‌سایت‌ها یا برنامه‌ها دارد.

  • لایه‌های تعاملی برای توسعه یک رابط کاربری که به ادراکات فیزیکی مانند بینایی، لمس، شنوایی و غیره پاسخ می‌دهد، استفاده می‌شود.

  • دستگاه‌های ورودی مانند کیبوردها، کنترلرها، ترک‌پدها، گوشی‌ها، صفحات لمسی، اسکنرهای اثر انگشت، قلم‌های الکترونیکی و دوربین‌ها، همچنین دستگاه‌های خروجی مانند مانیتورها، بلندگوها و چاپگرها باید در نظر گرفته شوند.

  • با استفاده از گرافیک با کنتراست بالا، طراحی پاک و پاسخگو، یک UI مؤثر می‌تواند به تسهیل تعاملات موفق بین کاربران و برنامه‌ها یا وب‌سایت‌ها کمک کند.

  • همانطور که از نامش پیداست، UI به کاربران اجازه می‌دهد با برنامه‌ها یا وب‌سایت‌های ما تعامل داشته باشند.

  • بدون دکمه‌ها، کاربران نمی‌توانند اقداماتی انجام دهند. به همین ترتیب، بدون ناوبری واضح، آنها نمی‌توانند سایت را برای یافتن اطلاعات مورد نیازشان کاوش کنند.

  • وظیفه UI این است که به کاربران نشان‌های واضحی در مورد عملیات نرم‌افزار ارائه دهد.

  • این امکان را به کاربران می‌دهد تا رفتار نرم‌افزار مورد نظر را درک کنند و با نحوه کار آن آشنا شوند تا در استفاده از آن کارآمدتر شوند.
     

بیشتر بخوانید: طراح رابط کاربری کیست و چه وظایفی دارد؟
 

ویژگی‌های رابط کاربری

طراحی UI خوب باید به گونه‌ای باشد که کاربران بدون مواجهه با مشکلات یا گیج شدن، بتوانند به راحتی از سایت یا اپلیکیشن استفاده کنند. طراحی باید به حدی ساده و کاربرپسند باشد که کاربران در حال تعامل با آن، متوجه طراحی نشوند.

  • ساده‌سازی و آشنایی: طراحی باید ساده، آشنا و منسجم باشد. کاربران باید بتوانند به راحتی و بدون نیاز به یادگیری‌های پیچیده، با رابط کاربری تعامل کنند.

  • فرمت‌بندی محتوا: محتوای صفحه باید به گونه‌ای فرمت‌بندی شود که با اندازه صفحه دستگاه مورد نظر سازگار باشد. کاربران نباید نیاز به زوم یا اسکرول افقی برای مشاهده کل محتوای صفحه داشته باشند.

  • کنتراست مناسب: اطمینان حاصل کنید که کنتراست کافی بین پس‌زمینه و عناصر صفحه مانند متن وجود دارد تا خوانایی افزایش یابد.

  • هماهنگی: هماهنگی تنها به متن محدود نمی‌شود. دکمه‌ها و تصاویر نیز باید به درستی و متناسب با هم چیده شوند تا ارتباط و معنای لازم را برای کاربران داشته باشند.

  • وضوح تصویر: وضوح بالای تصاویر برای تمام دارایی‌های تصویری ضروری است. تصاویر با کیفیت پایین می‌توانند تجربه کاربری را تحت تأثیر قرار دهند.

  • طراحی واکنش‌گرا: مطمئن شوید که طراحی UI شما واکنش‌گرا است. کاربران باید بتوانند به راحتی و بدون مشکل از رابط کاربری در هر اندازه صفحه، چه بزرگ و چه کوچک، در حالت عمودی یا افقی استفاده کنند.
     

اصول رابط کاربری

1. خوانایی:

  • اولویت استفاده از فونت‌ها و متون قابل خواندن.
  • توجه به کنتراست رنگی برای اطمینان از خوانایی متن.
  • انتخاب فونت‌های مناسب برای متن و اندازه راحت.

2. سادگی:

  • حفظ طراحی UI به شکلی که بیش از حد پیچیده نباشد.
  • حذف عناصر غیرضروری یا گیج‌کننده.
  • تمرکز بر عملکردهای اصلی و ویژگی‌های مهم.

3. سازگاری:

  • تطبیق عناصر طراحی در سراسر برنامه یا وب‌سایت.
  • اطمینان از سازگاری در استفاده از رنگ‌ها، آیکون‌ها و چیدمان.
  • ایجاد الگوها و اصول قابل تشخیص برای کاربران.

4. پاسخگویی:

  • تضمین پاسخ سریع به ورودی‌های کاربر.
  • واکنش به تغییرات محتوا یا صفحه بر اساس دستگاه مورد استفاده.
  • اجتناب از تأخیرهایی که می‌توانند تجربه کاربری را کاهش دهند.

5. پیش‌بینی:

  • پیش‌بینی نیازهای کاربران و ارائه پاسخ‌ها قبل از اینکه کاربران متوجه شوند.
  • ارائه دستورالعمل‌های واضح و شهودی.

6. بازخورد مؤثر:

  • ارائه بازخورد واضح پس از هر عمل کاربر.
  • استفاده از انیمیشن یا تغییرات بصری برای نشان دادن وضعیت یا پیشرفت.
  • جلوگیری از گیجی با ارائه اطلاعات کافی.

7. ناوبری واضح:

  • ارائه چیدمان‌ها و منوهایی که به راحتی قابل درک باشند.
  • به حداقل رساندن تعداد کلیک‌ها یا مراحل لازم برای رسیدن به اهداف.
  • استفاده از آیکون‌ها یا برچسب‌هایی که به وضوح وظیفه هر عنصر ناوبری را نشان می‌دهند.

8. انعطاف‌پذیری:

  • تطبیق با اندازه‌ها و دستگاه‌های مختلف صفحه نمایش.
  • اجازه دادن به کاربران برای تنظیم تنظیمات یا نمایش‌ها بر اساس ترجیحات خود.

9. جذابیت زیبایی‌شناختی:

  • ارائه طراحی‌های بصری جذاب.
  • استفاده هوشمندانه از رنگ‌ها و عناصر طراحی برای ایجاد یک تاثیر مثبت.
  • حفظ تعادل بین زیبایی و عملکرد.

10. کاربر محور:

  • درک نیازها و ترجیحات کاربران.
  • جمع‌آوری بازخورد کاربران به طور منظم و ادغام آن در بهبود طراحی.
  • اولویت دادن به منافع کاربران به عنوان تمرکز اصلی.
     

انواع رابط کاربری

انواع مختلفی از رابط کاربری وجود دارد. در اینجا چند نوع آن آمده است:

  • رابط‌های زبان طبیعی

اجازه می‌دهد کاربران با سیستم یا برنامه با استفاده از زبان طبیعی تعامل داشته باشند، مانند صحبت کردن یا تایپ کردن به زبان روزمره.

  • رابط‌های سوال و جواب

بر اساس سوالات کاربران عمل کرده و پاسخ‌هایی براساس آن سوالات ارائه می‌دهد، مانند موتور جستجو.

  • رابط گرافیکی کاربر (GUI)

از عناصر گرافیکی مانند آیکون‌ها، دکمه‌ها و پنجره‌ها برای تسهیل تعامل کاربر با سیستم استفاده می‌کند، این تعاملات معمولاً با استفاده از ماوس، ترک‌پد یا ابزارهای دیگر انجام می‌شود. دسکتاپ یا صفحه اصلی لپ تاپ شما نمونه‌ای از یک GUI است.

اجازه می‌دهد کاربران با استفاده از فرمان‌های متنی وارد شده در خط فرمان با سیستم یا برنامه تعامل کنند، معمولاً توسط مدیران سیستم و کاربران فنی استفاده می‌شود.

  • رابط منو محور

رابط‌های کاربری منویی به کاربران امکان می‌دهند تا از طریق یک فهرست یا منو فرمان‌های مختلف را انتخاب کنند. این فرمان‌ها می‌توانند به صورت تمام‌صفحه، پاپ‌آپ یا منوی کشویی نمایش داده شوند. نمونه‌های رایج رابط‌های کاربری منویی شامل منوها در برنامه‌های موبایل، دستگاه‌های خودپرداز (ATM) و پارکومترهای دیجیتال هستند.

  • رابط کاربری مکالمه‌ای

اجازه می‌دهد کاربران با سیستم از طریق تبادل پیام یا صدا تعامل داشته باشند، مانند دستیارهای مجازی.

  • رابط فرم‌محور

از فرم‌های الکترونیکی یا فیلدهای ورودی برای جمع‌آوری اطلاعات از کاربران استفاده می‌کند، مانند ثبت‌نام‌های آنلاین.

  • رابط کاربری موبایل

مخصوص دستگاه‌های موبایل طراحی شده است، مانند گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها، با تمرکز بر لمس.

  • رابط کاربری صوتی (VUI)

در رابط‌های کاربری صوتی، کلمات و ساختار زبان نقش حیاتی دارند. VUI از تشخیص گفتار برای درک دستورات صوتی استفاده می‌کند. نمونه‌های بارز VUI شامل Siri در آیفون، ویژگی “Hey Google” در Google Home و Alexa از Amazon هستند.
 

تفاوت UI و UX

در تحقیقات خود درباره طراحی UI، ممکن است با اصطلاح مرتبط " user experience (UX) design" یا طراحی تجربه کاربری برخورد کنید. در حالی که UI و UX شباهت‌هایی دارند، تفاوت‌های مهمی بین آنها وجود دارد.
 

1. طراحی UX

طراحی UX بر رضایت کاربر و ایجاد مسیرهای ناوبری واضح برای دسترسی به اطلاعات در سایت یا اپلیکیشن تمرکز دارد.

اهداف اصلی طراحی UI شامل موارد زیر است:

  • رضایت کاربر: اطمینان از اینکه تجربه کاربری لذت‌بخش و کارآمد است.

  • مسیرهای ناوبری واضح: طراحی مسیرهایی که به کاربران امکان می‌دهد به سرعت و به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.

به طور کلی، طراحی UX باید به گونه‌ای باشد که کاربران بدون سردرگمی بتوانند با سایت یا اپلیکیشن تعامل داشته باشند و به اطلاعات دلخواه خود دسترسی یابند.
 

بیشتر بخوانید: یک طراح تجربه کاربری (UX) چه کاری انجام می‌دهد؟
 

2. طراحی UI

طراحی UI بر چندین جنبه مهم متمرکز است:

  • طراحی تعاملات: ایجاد روش‌های موثر و ساده برای تعامل کاربران با وب‌سایت یا اپلیکیشن.

  • عناصر بصری: استفاده از عناصر گرافیکی جذاب و هماهنگ برای ایجاد تجربه‌ای لذت‌بخش.

  • مسیرهای ناوبری: اطمینان از اینکه مسیرهای ناوبری زیبا و به راحتی قابل استفاده باشند.

هدف نهایی طراحی UI، ایجاد تجربه‌ای است که هم جذاب و هم کاربرپسند باشد، به طوری که کاربران بتوانند به راحتی و با لذت از آن استفاده کنند.
 

بیشتر بخوانید: UI در مقابل UX: نقش های کلیدی برای موفقیت محصول
 

این توضیحات کامل درباره رابط کاربری و اجزای مختلف آن بود. رابط کاربری نقشی حیاتی در کارایی کاربران هنگام دسترسی به وب‌سایت یا برنامه شما ایفا می‌کند. اگر رابط کاربری به درستی قابل استفاده نباشد، کارایی کاربران در انجام وظایف کاهش می‌یابد. تعداد زیاد تعاملات برای انجام یک وظیفه می‌تواند فرآیند را ناکارآمد کند.

علاوه بر داشتن یک رابط کاربری خوب، شما همچنین باید آن را با تجربه کاربری (UX) هماهنگ کنید. باید هر دو جنبه را در نظر بگیرید اگر قصد دارید یک وب‌سایت برای کسب و کار آنلاین خود ایجاد کنید.
 

برای ثبت دیدگاه وارد حساب کاربری خود شوید.